Dầu ăn – một loại thực phẩm không thể thiếu trong căn bếp mỗi gia đình hay cho tới những nhà hàng sang trọng. Bởi đây chính là nguyên liệu khiến các món ăn trở nên thơm ngon, hấp dẫn hơn. Không những thế còn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng chứa tác dụng tốt cho cơ thể con người, liệu bạn đã biết ?
Tổng quan về dầu ăn
Dầu ăn là một loại thực phẩm có nguồn gốc từ việc tinh chế các loại thực vật ở dạng lỏng và tính chất nhờn. Với đa dạng các loại như dầu ô liu, dầu cọ, dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu lạc, dầu vừng, dầu cám gạo…
Dầu ăn công nghiệp thông thường được sản xuất từ đậu nành, ngô, hạt cải, … đã được xuất hiện ở Mỹ từ những năm 1900. Nhờ một quá trình chế biến ở nhiệt độ cao, thu về những chất béo dạng trans.
Thành phần chính trong dầu ăn
Thành phần chủ yếu trong dầu ăn là các glyxerit của các acid béo có trong thực vật.Trong một số loại chứa các chất béo bão hoà cao như dầu cọ, dầu dừa, dầu nhân cọ, một số khác thì chứa các chất béo không bão hoà. Ngoài ra trong các loại dầu như oliu, dầu mè, ngô, hướng dương còn chứa nhiều các axit béo không no.
Một số loại dầu lại chứa các axit béo không no như omega 3, omega 6, omega 9 giúp tăng cường miễn dịch, tốt cho bệnh tim mạch. Các loại vitamin K, vitamin E như trong dầu hướng dương, dầu đậu nành cũng rất tốt cho các vấn đề xương khớp hay hệ miễn dịch của con người.
Dầu ăn hòa tan những vitamin cần thiết cho cơ thể
Những vitamin hòa tan trong dầu ăn được hấp thụ vào cơ thể thông qua các chất béo, vì thế nếu như không có việc nạp các chất béo thì chúng dường như không thể hấp thụ được. Các loại vitamin tan trong dầu này có vai trò rất quan trọng trong việc giúp chúng ta bảo vệ thị lực, phát triển xương khớp, ngăn ngừa ung thư.
Đặc biệt là vitamin A, E rất cần thiết cho sự phát triển thị lực và giúp chống oxy hoá. Các nhóm vitamin K, vitamin D cũng rất cần thiết cho quá trình phục hồi xương khớp, hay các bệnh lý tim mạch. Vì thế nhóm vitamin hòa tan trong chất béo này nếu như bị thiếu đi, sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến cơ thể. Vì thế đây cũng là một tác dụng rất quan trọng của dầu ăn đối với con người.
So sánh dầu ăn thông thường và dầu ăn không calo
Dầu ăn không calo là loại thường được dùng cho những người có nhu cầu giảm cân, hay siết cơ, có nhu cầu ăn uống healthy. Giúp cho hạn chế tối đa lượng calo và chất béo nạp vào, chứ không hoàn toàn là không calo. Trung bình 100ml thường sẽ chứa khoảng 100-120 calo và rất nhiều chất béo.
Dầu ăn bình thường sẽ dùng ở dạng chai chất lỏng, trong cái chai nhựa, còn loại không calo thì đa số gần như được đóng chai khá chắc chắn và dùng ở dạng xịt. Cũng vì cách sử dụng này lượng dầu sử dụng gần như khá ít. Dầu thường sử dụng từ nhiều nguồn nguyên liệu để lấy phần tinh chế ra . Còn dầu không calo chủ yếu được chiết xuất từ hạt cải, ô liu hoặc trái bơ.
Giá cả cho dầu không calo khá đắt đỏ, gần như là hàng ngoại nhập mà Việt Nam chưa sản xuất được,vì thế không rẻ và dễ tìm như dầu ăn thông thường. Ngoài ra loại không calo cũng không phù hợp để chiên rán hay nấu những món ăn thông thường, vì nó không đảm bảo được vị béo béo ngậy ngậy mang lại.
Loại dầu ăn nào đắt đỏ nhất?
Dầu ăn đắt nhất là loại được sản xuất từ những trái ô liu Koroneiki ngàn năm tuổi, được thu hoạch và chế biến đóng chai bằng phương pháp thủ công. Đối với người Hy Lạp, oliu chính là thứ vàng tự nhiên, nên dầu oliu nguyên chất chính là những chai dầu có giá đắt nhất và cao cấp nhất của họ.
Vì sản phẩm này không chứa biến đổi gen GMO hay chất béo chuyển hoá, cũng như là loại dầu giữ được tới 49% polyphenol, một hoạt chất vô cùng tốt cho sức khoẻ tim mạch của con người. Cũng như giúp phòng chống ung thư mà không loại dầu hạt nào có thể thay thế được. Rất giàu các loại vitamin A,B,E, omega 3-9, collagen, polyphenol. Lượng acid oleic trong quả oliu cũng đạt mức cao nhất là 80%.
Ngoài ra, khâu sản xuất cũng khá đặt biệt, như những loại dầu công nghiệp khác sẽ tinh chế bằng cách hydro hóa thì dầu ô liu được ép lạnh. Tức là ép trực tiếp quả để lấy tinh dầu và chỉ sử dụng một phần nhỏ là dầu tinh chế, nên trong quá trình chiên rán không làm dầu bị bay hơi, hay biến màu ngay cả khi bạn sử dụng vài lần.
Các loại dầu ăn từ hạt phổ biến hiện nay
Dầu ăn có rất nhiều loại để phù hợp với người tiêu dùng, tuy nhiên hôm nay xin giới thiệu tới các bạn 3 loại dầu hạt chứa nhiều dưỡng chất tốt cho chúng ta.
Dầu ăn hướng dương
Là loại dầu ăn được chiết xuất từ hạt của hoa hướng dương, đây là một loại dầu thực vật có mùi thơm nhẹ. Không những thế có khả năng chống oxy hoá cao hơn hẳn so với những loại dầu thông thường khác.
Trung bình trong 100g dầu hướng dương chứa khoảng 884 calo và 100g lipid, rất tốt cho tim mạch. Một lượng vitamin E và chất béo bão hoà cũng giúp ngăn ngừa bệnh thấp khớp, hay hen suyễn, đồng thời duy trì hệ miễn dịch luôn khoẻ mạnh.
Chứa nhiều chất béo không no trong thành phần, làm giảm mức cholesterol trong cơ thể chúng ta. Tuy nhiên dầu hướng dương chỉ khuyến khích dùng cho những cách chế biến nhẹ với nhiệt độ thấp như xào, hay làm sốt.
Dầu ăn đậu nành
Dầu đậu nành hiện nay được biết đến là một loại dầu thông dụng được ưa chuộng thay thế để sử dụng cải thiện các vấn đề sức khỏe tim mạch. Dầu đậu nành có điểm bốc khói cao lên tới 257 độ C, vì thế có thể lưu giữ các thành phần dinh dưỡng ngay cả khi chế biến mà không bị tạo ra các chất độc hại như một số loại dầu khác.
Loại dầu này còn cung cấp một lượng chất béo không chứa cholesterol. Hạt đậu nành lại chứa một lượng đạm dinh dưỡng cao, lượng chất béo trong đậu nành có thể khiến các cholesterol xấu giảm đi, tăng lượng cholesterol tốt cho cơ thể con người khi sử dụng. Từ đó giúp ổn định lượng cholesterol cần thiết cho chúng ta.
Đây cũng là loại dầu hiếm hoi có thể đảm bảo đủ cả ba loại axit béo không no là omega 3, omega 6, omega 9. Bộ ba axit béo này ngoài giúp giảm lượng cholesterol xấu còn giúp đẩy lùi các vấn đề tim mạch. Tăng cường khả năng thị lực và thần kinh, phòng ngừa chứng loạn nhịp tim cũng như tăng cường hệ miễn dịch.
Dầu ăn từ lạc
Dầu lạc hay còn gọi là dầu đậu phộng, không phải là một loại dầu ăn được phổ biến sử dụng. Được tinh chế từ hạt lạc, giữ một mùi thơm rất độc đáo khi sử dụng, đặc biệt là vị rất nhẹ nhàng không quá béo, nhưng rất thơm khi sử dụng các món chiên.
Trong loại dầu này chứa khoảng 17% chất béo bão hoà, 32% chất béo không bảo hoà đa và 46% chất béo không bão hoà đơn. Trong dầu lạc cũng chứa nhiều vitamin E, vitamin K tốt cho sức khoẻ của con người. Đặc biệt giúp bảo vệ tim mạch, giảm các nguy cơ mắc các bệnh liên quan tới tim, mạch máu.
Ngoài ra, hợp chất polyphenol trong dầu lạc giúp chống oxy hoá, góp phần ngăn ngừa ung thư. Có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi ung thư ruột kết tuyến tiền liệt và ung thư vú nếu thường xuyên sử dụng loại thực phẩm này. Các chất béo trong dầu lạc còn giúp tăng cường độ nhạy cảm của insulin của bệnh nhân tiểu đường.
Những lưu ý khi sử dụng dầu ăn
Nên sử dụng các loại dầu ăn phù hợp cho từng loại món ăn hay chế biến sử dụng làm sao phù hợp cũng là điều các bà nội trợ cần lưu ý.
Lựa chọn loại dầu ăn hợp lý khi sử dụng
Vì mỗi loại có một điểm khói khác nhau, chính là điểm mà dầu ăn bắt đầu cháy, khi đó bị oxy hoá và tạo ra những hợp chất có hại cho sức khỏe, gây ra một số ảnh hưởng tới bệnh ung thư, mất trí nhớ, tim mạch…
Một số loại dầu có thể sử dụng ở nhiệt độ cao như dầu cám gạo, dầu ô liu tinh luyện, dầu đậu nành, dầu lạc, dầu hướng dương, dầu bơ tinh luyện. Tuy nhiên một số dầu chỉ nên khuyến khích dùng trong chế biến các món ở nhiệt độ thấp, hoặc các món không dùng nhiệt như dầu mè, dầu hạt cải, dầu hạt nho, dầu dừa.
Những loại dầu có sự tinh lọc nhiều thường có màu sáng thì thường điểm sôi sẽ cao hơn, cũng vì thế để tránh rủi ro khi sử dụng bạn cần để ý điều này. Khi thấy dầu có dấu hiệu sôi, bạn cần điều chỉnh mức lửa nhỏ xuống và cẩn thận khi chế biến, tránh những rủi ro trong cháy nổ trong quá trình dùng ở nhiệt độ cao.
Lưu ý khi bảo quản và sử dụng dầu ăn
Việc đó làm cho dầu bị làm nóng liên tục, khi đó điểm khói của dầu ăn sẽ bị giảm dần theo thời gian và mức nhiệt sử dụng trước đó. Điều đó đồng nghĩa với việc sẽ làm cho dầu bị oxy hoá dẫn tới tạo ra những chất độc hại cho cơ thể chúng ta, nhìn qua thì cũng thấy màu sắc dầu ăn bị thay đổi.
Bên cạnh đó việc bảo quản dầu ăn cũng vô cùng quan trọng. Dầu ăn có thể bị oxy hoá, ôi thiu khi tiếp xúc với không khí, ánh sáng, nhiệt độ và độ ẩm của môi trường hay các kim loại trong quá trình bảo quản. Vì thế nên để những nơi thoáng mát, nên đậy nắp sau khi sử dụng, cũng có thể cất vào trong ngăn mát của tủ lạnh.
Đối với những dầu tinh có chất béo không bão hoà đơn ở mức cao thì có thời gian sử dụng khá lâu, một số loại dầu oliu có thể tới vài năm. Nhưng những loại dầu ăn không bão hoà đơn chỉ có thể tối đa 8 tháng là tốt nhất. Cũng vì thế, tuỳ vào loại dầu bạn sử dụng nên cân nhắc khi dùng.
Kết bài
Dầu ăn đã trở thành một thứ không thể thiếu trong việc chế biến đa số các món ăn, vì sự kết hợp hài hoà tạo nên hương vị thơm ngon của nó. Ngày nay có rất nhiều loại dầu hạt được tạo ra nhằm đem lại các lợi ích tốt hơn cho con người. Hy vọng bài viết này, bạn sẽ có những loại dầu phù hợp cho gia đình mình sử dụng.
Recent Comments